اباقا خان (درگذشتهٔ ذيحجه ۶۸۰ قمري در همدان) فرزند و جانشين هلاكوخان و دومين پادشاه از سلسله ايلخانان ايران است. جنگ‌هاي داخلي بين مغولان و درگيري بين ايلخانان ايران و همسايگان مغول شمالي شان يعني اردوي زرين در زمان اباقا شدت يافت. سرانجام اباقا توانست در سال ۶۶۸ ه.ق./۱۲۷۰ م. با شكست دادن همسايگان شمالي آرامش را به مرزهاي شمال شرقي ايران بازگرداند. در دهه بعدي او متوجه مرزهاي غربي شد، در اين زمان سلاجقه روم به عنوان متحدان مغول‌ها بر آسياي صغير حكم مي‌راندند، در سال ۶۷۴ ه.ق./۱۲۷۶ م. اداره حكومت در دست وزير سلطان سلجوقي معين‌الدين سليمان معروف به پروانه بود، بيبرس سلطان مملوك مصر بر لشكر مغول مستقر در آسياي صغير تاخت و شمار زيادي از مغولان را بكشت و پس از اين يورش به مرزهاي قبلي خود بازگشت. ايلخان مغول، اباقا، در تبريز از واقعه خبردار شد و در حال رهسپار آسياي صغير شد و در رزمگاه بر انبوه كشتگان مغول بگريست.

ايلخان تا سال ۶۸۰ ه.ق./۱۲۸۱ م. در تدارك حمله به سوريه و مصر بود، او جهت جلب حمايت پاپ و ادوارد اول پادشاه انگلستان در جنگ برابر دشمن مشترك با آنان نوشت و خواند داشت اما نتوانست حمايت آنان را جلب نمايد. سرانجام در سال ۶۸۰ ه.ق./۱۲۸۱ م. به مملوك حمله كرد. در اين نبرد پادشاه ارمنستان نيروهايي به كمك اباقا فرستاد. در نزديكي حمص جنگ با مصريان درگرفت و علي‌رقم پيروزي‌هاي اوليه در نهايت سپاه مغول به سختي شكست خورد. اباقا كه خود شخصاً در اين نبرد حضور نداشت با شنيدن خبر بياشفت و وعده داد مسئولان اين شكست را بازخواست خواهد كرد و سپس خود به تلافي اين شكست خواهد رفت، اما هرگز نتوانست به اين وعده خود وفا كند چرا كه در سال ششم ذي‌الحجه ۶۸۰ ه.ق./۱۲۸۲ م. در همدان درگذشت. وي را در جزيره شاهي در كنار پدرش به گور سپردند.