گيخاتوخان برادر ارغونخان و پنجمين شاه ايلخانان مغول در ايران بود. ارغونخان هنگام به پادشاهي رسيدن حكومت بغداد را به بايدوخاننوادهٔ هولاكو واگذاشت و حكومت روم را به برادر خود گيخاتو سپرد، پس از مرگ ارغونخان، گيخاتو در رجب ۶۹۰ قمري به سلطنت رسيد. در همان آغاز فرمانروايي با شورش تركمانان روم بر ضد مغولان آنجا مواجه شد و خود براي رفع آن شورش، لشكر به روم برد و آن فتنه را فرو نشاند. وزارت خود را به صدرالدين زنجاني داد و او را صدرجهان لقب داد و قدرت فوقالعادهاي به او تفويض كرد؛ حتي در عزل و نصب شاهزادگان و امراء.
گيخاتو بعد از نيل به فرمانروايي اوقات خود را به كلي به عيش و عشرت سپرد. بوالهوسي و ولخرجي او موجب شد كه خزانه تهي شود و ناچار به تدبير و تشويق صدرجهان به نشر و ترويج نوعي پول كاغذي به نام چاو اقدام كرد اما چاو كه يك بدعت بود مورد قبول عامه واقع نشد و لاجرم متروك گرديد. گيخاتو به سبب افراط در شهوت راني مورد نفرت شديد اركان دولت گشت وي درين كار چنان افراط كرد كه به زنان و دختران امراي خويش نيز دستاندازي كرد. بايدوخان نوادهٔ هولاكو كه به خاطر او از قبول سلطنت كه بعد از ارغون به او پيشنهاد شد، خودداري كرده بود چون يك بار در مجلس او در مستي مورد اهانت شديد او واقع شد، در مقابل وي سر به شورش برداشت و امراي گيخاتو هم كه از او ناخرسندي داشتند او را در صحراي مغان فرو گرفتند و به بايدو تسليم كردند. بايدو هم به قتل او فرمان داد و خود در همدان به سلطنت نشست.[۱]
نوع مطلب :
گيخاتو،
برچسب ها :